Tổng thống Trump tuyên bố áp thuế "nặng đô" lên hàng hóa Brazil sau màn đấu khẩu nảy lửa với người đồng cấp Lula da Silva. Liệu đây chỉ là "giận cá chém thớt" hay là đòn bẩy mới trong chính sách thương mại đầy bất ngờ của Mỹ?
Ngày 9/7 vừa qua, cả thế giới không khỏi ngạc nhiên khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố áp mức thuế "khủng" 50% lên toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ Brazil. Nghe cứ như một tập phim "Người phán xử" phiên bản kinh tế, khi mà lý do được đưa ra lại xuất phát từ một cuộc "khẩu chiến" nảy lửa với Tổng thống Brazil Lula da Silva.
Theo lời ông Trump, quyết định này không chỉ đơn thuần là "ăn miếng trả miếng" sau khi ông Lula gọi ông là "hoàng đế không được chào đón", mà còn liên quan đến cách Brazil đối xử với cựu Tổng thống Jair Bolsonaro. Ông Trump cáo buộc Brazil có những "cuộc tấn công ngấm ngầm" vào cuộc bầu cử tự do và quyền tự do ngôn luận của người Mỹ. Nghe có vẻ như một lý do "trời ơi đất hỡi", nhưng trong chính trị và kinh tế, đôi khi những điều khó tin nhất lại hóa ra là sự thật.
Ngay lập tức, chính phủ Brazil đã triệu tập một cuộc họp khẩn cấp với sự tham gia của các lãnh đạo cấp cao để tìm cách đối phó. Đồng real của Brazil cũng "lao dốc không phanh", mất giá hơn 2% so với đồng USD. Các "ông lớn" như nhà sản xuất máy bay Embraer và tập đoàn dầu khí Petrobras cũng chịu ảnh hưởng nặng nề trên thị trường chứng khoán Mỹ.
Nhưng tác động của quyết định này không chỉ dừng lại ở Brazil. Người tiêu dùng Mỹ cũng sẽ phải "móc hầu bao" nhiều hơn cho những mặt hàng quen thuộc như cà phê và nước cam ép. Brazil hiện là nhà cung cấp một phần ba lượng cà phê tiêu thụ tại Mỹ và hơn một nửa lượng nước cam ép bán tại đây. Với mức thuế mới, giá cả của những mặt hàng này chắc chắn sẽ tăng lên, khiến cho bữa sáng của người Mỹ trở nên "đắng" hơn bao giờ hết.
Vậy, điều gì đang thực sự diễn ra? Liệu đây chỉ là một phản ứng bốc đồng của Tổng thống Trump, hay là một phần trong chiến lược thương mại rộng lớn hơn của Mỹ? Một số nhà phân tích cho rằng, đây có thể là một cách để ông Trump gây áp lực lên Brazil trong các vấn đề chính trị và kinh tế. Một số khác lại cho rằng, đây là một tín hiệu cho thấy Mỹ sẵn sàng sử dụng thuế quan như một công cụ để bảo vệ lợi ích của mình, bất kể hậu quả là gì.
Nhưng dù lý do là gì, rõ ràng là quyết định này sẽ có những tác động lớn đến cả Brazil và Mỹ, cũng như đến hệ thống thương mại toàn cầu. Nó cho thấy rằng, trong một thế giới ngày càng phức tạp và đầy biến động, những "cú tát" kinh tế bất ngờ có thể xảy ra bất cứ lúc nào, và chúng ta cần phải luôn sẵn sàng để đối phó.