Bản tin tổng hợp về các hoạt động và phát biểu quan trọng tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 58 (AMM-58), nhấn mạnh vai trò trung tâm của ASEAN trong việc duy trì hòa bình, ổn định và thúc đẩy hợp tác khu vực, đồng thời kêu gọi tăng cường đoàn kết nội khối và giải quyết các thách thức toàn cầu.
Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động chưa từng có, ASEAN một lần nữa khẳng định vai trò không thể thay thế của mình như một "sao Bắc Đẩu," dẫn đường cho khu vực vượt qua những khó khăn và thách thức. Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 58 (AMM-58) diễn ra tại Kuala Lumpur, Malaysia, các nhà lãnh đạo đã cùng nhau thảo luận về những vấn đề cấp bách, từ xây dựng cộng đồng ASEAN vững mạnh sau năm 2025 đến tăng cường hợp tác với các đối tác đối thoại và giải quyết các vấn đề an ninh khu vực.
Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim đã có những phát biểu đầy tâm huyết, kêu gọi ASEAN tiếp tục là mỏ neo đối thoại và hợp tác chủ đạo trong khu vực. Ông nhấn mạnh rằng trong một thế giới mà "những điều từng được cho là chắc chắn đang tan vỡ," ASEAN cần duy trì sự thống nhất và sức mạnh nội khối, đồng thời không ngừng tạo ra giá trị thiết thực đối với các đối tác. Vai trò trung tâm của ASEAN không chỉ là nguyên tắc chỉ đạo, mà còn là "sao Bắc Đẩu" giúp định hướng cho khu vực vượt qua những làn sóng địa chính trị ngày càng phức tạp.
Thủ tướng Anwar cũng bày tỏ quan ngại sâu sắc trước hàng loạt khủng hoảng đang diễn ra trên thế giới, từ xung đột kéo dài tại Gaza và Ukraine đến tình trạng bạo lực leo thang ở châu Phi và cuộc khủng hoảng chính trị - nhân đạo tại Myanmar. Ông đặc biệt cảnh báo về căng thẳng tại Trung Đông, nơi các hành động đơn phương có thể dẫn tới hệ lụy nghiêm trọng đối với an ninh năng lượng, ổn định toàn cầu và trật tự pháp lý quốc tế.
Trong bối cảnh đó, ASEAN cần giữ vững lập trường độc lập, không bị cuốn vào các cạnh tranh chiến lược, mà cần phát huy vai trò là nền tảng tin cậy cho đối thoại và hợp tác, thúc đẩy hòa bình và phát triển bao trùm trong khu vực. Đây là một nhiệm vụ không hề dễ dàng, nhưng với tinh thần đoàn kết và quyết tâm cao, ASEAN hoàn toàn có thể vượt qua mọi khó khăn và tiếp tục khẳng định vị thế của mình trên trường quốc tế.
Một điểm sáng khác trong các hoạt động hợp tác của ASEAN là việc thúc đẩy hợp tác văn hóa và quảng bá hình ảnh ASEAN tại Áo. Tại cuộc họp với đại diện của 8 nước ASEAN có cơ quan đại diện tại Vienna, các nước đã cùng nhau đánh giá các hoạt động hợp tác đã được triển khai trong nửa đầu năm 2025, bao gồm việc tổ chức thành công Ngày văn hóa ASEAN, Ngày thể thao ASEAN, các cuộc làm việc với cộng đồng doanh nghiệp Áo và các tổ chức quốc tế và Liên hợp quốc tại Vienna.
Các nước đánh giá cao nỗ lực và các sáng kiến mới của Lào trong việc thúc đẩy hợp tác văn hóa, quảng bá hình ảnh ASEAN tại Áo cũng như tăng cường kết nối với các tổ chức quốc tế tại Vienna. Các thành viên nhất trí cần tiếp tục phát huy tiếng nói chung của ASEAN tại các diễn đàn đa phương, đặc biệt trong các lĩnh vực mà các nước có lợi ích chung như phát triển bền vững, công nghệ, chống biến đổi khí hậu và an ninh năng lượng.
Việt Nam cũng đóng vai trò tích cực trong việc thúc đẩy cách tiếp cận toàn diện về quyền con người trong ASEAN, đồng thời đề cao vai trò của Hiệp ước Khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân (SEANWFZ). Tại phiên Đối thoại với các Đại diện AICHR, các Bộ trưởng đánh giá cao những đóng góp thiết thực của AICHR trong tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN. Các Bộ trưởng cũng hoan nghênh nỗ lực của AICHR lồng ghép quyền con người trên tất cả các lĩnh vực hợp tác, thúc đẩy quyền của phụ nữ, trẻ em, người khuyết tật và ứng phó các vấn đề đang nổi lên như môi trường, biến đổi khí hậu, sức khỏe tinh thần, tội phạm xuyên quốc gia, an ninh mạng, quản trị trí tuệ nhân tạo và các công nghệ mới nổi…
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh việc thúc đẩy và bảo đảm quyền con người có tính liên ngành, liên trụ cột, đòi hỏi cách tiếp cận toàn diện và tăng cường phối hợp giữa AICHR với các cơ quan chuyên ngành để tối ưu hóa nguồn lực dành cho hợp tác nhân quyền. Bên cạnh những tiến triển đạt được, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng đề nghị AICHR cần quan tâm xử lý các thách thức như nghèo đói, điều kiện làm việc khắc nghiệt và tác động của công nghệ đến quyền con người.